Με τη συμμετοχή δεκάδων επιχειρηματιών που αντιμετωπίζουν προβλήματα στις συναλλαγές τους με τις τράπεζες, ολοκληρώθηκε χθες βράδυ (31/10) η δράση που ανέλαβαν έντεκα φορείς, με πρωτοβουλία του Εμπορικού Συλλόγου Ηρακλείου για την αλλαγή του νομοθετικού πλαισίου λειτουργίας των Τραπεζών στον τομέα των συναλλαγών τους με τις επιχειρήσεις.
{morfeo 5}
Οι έντεκα φορείς που μετείχαν στην πρωτοβουλία – με τη στήριξη της Περιφέρειας Κρήτης και του ΤΕΙ Κρήτης – είναι το Επιμελητήριο Ηρακλείου, το Οικονομικό Επιμελητήριο Ηρακλείου (Παράρτημα Ανατολικής Κρήτης), την Ομοσπονδία Εμπορικών Συλλόγων Κρήτης, την Ομοσπονδία Επαγγελματιών Βιοτεχνών & Εμπόρων Ν. Ηρακλείου, τον Εμπορικό Σύλλογο Ηρακλείου, τον Σύνδεσμο Εξαγωγέων Κρήτης, την Ένωση Αγροτικών Συνεταιρισμών Ν. Ηρακλείου, το Δικηγορικό Σύλλογο Ηρακλείου, την Ένωση Ξενοδόχων Ν. Ηρακλείου, το Σύνδεσμο Εγκατεστημένων Επιχειρήσεων ΒΙΠΕ και το Σύνδεσμο Εγκατεστημένων Επιχειρήσεων Φοινικιάς.
Από τις 12.00 χθες το μεσημέρι έως τις 18.00 το απόγευμα, ειδικά DESKS με ενημερωτικό υλικό για τη συγκεκριμένη πρωτοβουλία, καθώς και ερωτηματολόγια τα οποία συμπλήρωναν οι επιχειρηματίες σημειώνοντας τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν στις συναλλαγές τους με τις τράπεζες.
Τα DESKS θα βρίσκονται σε τέσσερα σημεία του κέντρου της πόλης:
- Στο Βαλιδέ Τζαμί,
- Στο Σταυρό: Οδός 1866 – Δικαιοσύνης
- Στη Βασιλική Αγίου Μάρκου,
- Στο Επιμελητήριο Ηρακλείου ( Κορωναίου 9)
Τα στοιχεία που προκύπτουν από τα ερωτηματολόγια τα οποία συμπλήρωσαν οι επιχειρηματίες, θα τα επεξεργαστεί ομάδα δικηγόρων προκειμένου ν’ αποτελέσουν τη βάση για τη πρόταση που θα κατατεθεί από τους φορείς ώστε να απαιτηθεί η αλλαγή του νομοθετικού πλαισίου.
Ακολούθησε εξαιρετικά ενδιαφέρουσα Εσπερίδα στις 19.00 το απόγευμα στην αίθουσα ΚΑΣΤΕΛΛΑΚΗ του Επιμελητηρίου Ηρακλείου στη διάρκεια της οποίας αναλύθηκε το τραπεζικό πρόβλημα, με τη συμμετοχή των:
- Μάκη Σαπουντζόγλου, Καθηγητής Οικονομικών Πανεπιστήμιου Αθηνών
- Δημήτρη Κ. Ρούσση, Δικηγόρος, Διδάκτωρ Νομικής
- Αντώνη Βγόντζα, Δικηγόρου
Τη συζήτηση συντόνισε ο πρώην Πρόεδρος της Ένωσης Ξενοδόχων Ν. Ηρακλείου, κ. Νικηφόρος Λαμπρινός.
Μανώλης Κουμαντάκης, Πρόεδρος του Εμπορικού Συλλόγου
Στην ομιλία του ο Πρόεδρος του Εμπορικού Συλλόγου, κ. Μανώλης Κουμαντάκης, σχολίασε τα χαρακτηριστικά της προσπάθειας που γίνεται από όλους τους παραγωγικούς φορείς του νομού και έδωσε το πλαίσιο των πρωτοβουλιών που έχουν αναληφθεί. Ανέφερε ότι όλοι οι φορείς από κοινού έχουν διαμορφώσει ένα κείμενο οικονομικό — πολιτικό με τις θέσεις των μικρομεσαίων επιχειρήσεων, στη σχέση τους με το τραπεζικό σύστημα, και επισήμανε την επιτακτική ανάγκη η κυβέρνηση της χώρας ν’ αναλάβει πολιτική δράση για να προωθήσει και να επιβάλλει αυτές τις θέσεις. Επίσης τόνισε την αναγκαιότητα πίεσης του τραπεζικού συστήματος ώστε να λειτουργήσει σύμφωνα μ’ αυτά που ορίζει η νομοθεσία της χώρας, και να εκπληρώσει τις στοιχειώδες υποχρεώσεις του απέναντι στην κοινωνία και τις αγορές. Τα προβλήματα είναι τεράστια, πρόσθεσε ο κ. Κουμαντάκης γι’ αυτό ανέλαβαν δράση όλοι οι φορείς της πραγματικής οικονομίας, έτσι ώστε με δυναμισμό και συνεχή πίεση, να δηλώσουμε ότι η χώρα χρειάζεται επειγόντως μεταρρυθμίσεις και διαρθρωτικές αλλαγές. Χρειάζεται πορεία ανάπτυξης και αυτή για να επιτευχθεί, πρέπει να υπάρξει οπωσδήποτε συνεργασία αγορών, τραπεζών και πολιτείας. Αυτή τη συνεργασία θέλουμε να επιβάλλουμε, γιατί χωρίς αυτή δεν υπάρχει μέλλον για κανένα. Πρόθεσή μας είναι, κατέληξε ο Πρόεδρος του Εμπορικού Συλλόγου Ηράκλειου, αυτή η προσπάθεια να λάβει πανελλαδικές διαστάσεις και το παράδειγμα του Ηρακλείου να το ακολουθήσουν κι άλλες περιοχές.
Γεράσιμος Σαπουντζόγλου, Καθηγητής του Οικ. Πανεπιστημίου Αθηνών
Ο Καθηγητής του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών, κ. Γεράσιμος Σαπουντζόγλου, ξεκίνησε αναλύοντας τον διττό ρόλο των τραπεζών, το Χρηματοδοτικό και τον Νομισματικό (ο οποίος και συχνά παραβλέπεται), και συνέχισε δίνοντας μια ανατομία της σημερινής κρίσης. Ανέφερε τα χαρακτηριστικά της λέγοντας ότι είναι κρίση συστημικού χαρακτήρα, (δηλαδή συνδυασμός κρίσης χρηματοπιστωτικού συστήματος, Νομισματική και Δημοσιονομική), ενώ σχολίασε τα αίτια κρίσης και τα αποτελέσματά της. Πρότεινε τέλος κάποιες πιθανές ενέργειες αντιμετώπισης κρίσης σε σχέση με τις τράπεζες που ήταν και το θέμα της εκδήλωσης, όπως η εγγύηση τραπεζικών καταθέσεων, το κλείσιμο και εκκαθάριση προβληματικών τραπεζών, η παροχέτευση ρευστότητας στην πραγματική οικονομία για την αντιμετώπιση της πιστωτικής συρρίκνωσης, ενώ σε σχέση με πολιτικές εξόδου από την κρίση που πρέπει να ακολουθηθούν ανέφερε συγκεκριμένα:
- Πρέπει να γίνει ορθολογική και συνδυασμένη αξιοποίηση των πόρων του ΕΣΠΑ 2007-13, με το EFSF, και το ταμείο χρηματοπιστωτικής σταθερότητας
- Είναι αναγκαία η συνεργασία του τραπεζικού συστήματος με τον επιχειρηματικά κόσμο, ενώ δεν πρέπει να επαναληφθούν οι καιροσκοπικές και κερδοσκοπικές κακές πρακτικές του παρελθόντος.
- Χωρίς τραπεζικό σύστημα δεν υπάρχει παραγωγική δραστηριότητα. Γι αυτό και το τραπεζικό σύστημα πρέπει να είναι σταθερό και με επάρκεια πόρων.
- Ανάπτυξη σημαίνει αναδιάρθρωση και επέκταση της παραγωγικής βάσης μέσω επαρκούς χρηματοδότησης των επενδύσεων και του κυκλοφορούντος ενεργητικού.
- Ο επιχειρηματικός Κόσμος οφείλει και πρέπει να διεκδικήσει τις δυνατότητες χρηματοδότησής του από ένα ευσταθές τραπεζικό σύστημα.
Δημήτρη Κ. Ρούσση, Δικηγόρος, Διδάκτωρ Νομικής
Στη διάπλαση των συμβάσεων ανάμεσα στα πιστωτικά ιδρύματα και τους εμπόρους υπό το πρίσμα της οικονομικής κρίσης αναφέρθηκε Δικηγόρος, Διδάκτωρ Νομικής ο κ. Δημήτρη Κ. Ρούσση, τονίζοντας οτι η εξέλιξη της διάπλασης των συμβάσεων ανάμεσα στα πιστωτικά ιδρύματα και τους εμπόρους δεν είναι ένα ζήτημα αμιγώς νομικού χαρακτήρα, αλλά τυγχάνει απολύτως αλληλένδετο με την κοινωνική και οικονομική πραγματικότητα. Όπως χαρακτηριστικά ανέφερε, η εξέταση των συμβατικών σχέσεων επιχειρήσεων και τραπεζών θα μπορούσε να διακριθεί σε τρεις περιόδους.
Την περίοδο 1990-2007, δηλ. την περίοδο της επίπλαστης ευμάρειας, των «παχέων αγελάδων», οπότε παρατηρήθηκε στο επιχειρηματικό περιβάλλον και το πιστωτικό σύστημα άκρατος και άμετρος δανεισμός και μεγάλη ανάπτυξη των πιστωτικών συναλλαγών με εμπόρους λόγω της υψηλής διαθέσιμης ρευστότητας και της χαμηλής επιτοκιακής επιβάρυνσης. Επρόκειτο, όπως είπε ο κ. Ρούσσης, για μια περίοδο αυτάρκειας των τραπεζών κι ανάπτυξης ισχυρού ανταγωνισμού ανάμεσα στα πιστωτικά ιδρύματα, πράγμα που παρείχε ευχέρεια διαπραγμάτευσης και εναλλακτικές λύσεις χρηματοδότησης στις επιχειρήσεις και τους εμπόρους.
Στη δεύτερη περίοδο από το 2007 έως σήμερα, περίοδο έξαρσης της οικονομικής κρίσης, η κάθετη μείωση της καταναλωτικής ζήτησης, η στρεβλή ανάπτυξη της πραγματικής οικονομίας κυρίως σε επίπεδο διαμεσολάβησης και παροχής υπηρεσιών κι η πτώση του τζίρου των επιχειρήσεων οδηγεί τις επιχειρήσεις σε αδυναμία εκπλήρωσης των οικονομικών τους υποχρεώσεων έναντι των πιστωτικών ιδρυμάτων. Από την άλλη πλευρά οι τράπεζες έχουν απολέσει την κεφαλαιακή τους επάρκεια, τις πηγές ενίσχυσης της ρευστότητάς τους, τους βασικούς κεφαλαιοδότες τους (Δημόσιο, καταθέτες) και αντιμετωπίζουν ολοένα αυξανόμενο πιστωτικό κίνδυνο. Πρόκειται για μια περίοδο άρσης της αυτοτέλειας των πιστωτικών ιδρυμάτων πράγμα που οδηγεί σε αντίστοιχη έλλειψη εναλλακτικών λύσεων για τον αντισυμβαλλόμενό τους έμπορο, ο οποίος υποχρεώνεται να προσχωρήσει στις πιστωτικές συμβάσεις και τις επαχθείς τροποποιήσεις τους, οι οποίες εστιάζουν κυρίως στα ακόλουθα: αναπροσαρμογή βασικών οικονομικών όρων (βασικού επιτοκίου, περιθωρίου), λύση μισθώσεων ακινήτων τραπεζών, αύξησης παρεχόμενων εμπράγματων εξασφαλίσεων, καταγγελία συμβάσεων πιστοδοτικών ορίων, άρνηση σύναψης νέων δανειακών συμβάσεων. Τέλος, στην τρίτη περίοδο τόνισε ο κ Ρούσσης, μπορεί να υποστηριχθεί βάσιμα ότι είναι δυνατόν να εκλείψει η συνεργασία τραπεζών και εμπόρων, αλλά και η αντιπαλότητα ανάμεσά τους. Αυτό μπορεί να συμβεί λόγω του ότι η οξύτατη κρίση κι η βαθύτατη ύφεση πλήττει οριζόντια πλέον όχι μόνον τους ήδη βληθέντες εμπόρους και επιχειρηματίες, αλλά και τα ίδια τα εγχώρια πιστωτικά ιδρύματα. Τα τελευταία κλυδωνίζονται λόγω και της απομείωσης των ομολόγων του Ελληνικού Δημοσίου και της ανάδειξης του πραγματικού μεγέθους των επισφαλειών και πιθανότατα θα προσφύγουν στην βοήθεια του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας με αποτέλεσμα την κρατικοποίηση της συντριπτικής τους πλειοψηφίας. Τούτο ενδέχεται να οδηγήσει σε μεγάλο περιορισμό της παρεχόμενης ρευστότητας στην αγορά και της ουσιαστικής περιστολής των πιστωτικών συναλλαγών.
Συνεπώς, μονόδρομος για τους αντισυμβαλλομένους των τραπεζών, εμπόρους και επιχειρηματίες τυγχάνει ο περιορισμός της πιστωτικής τους έκθεσης και των δανειακών τους αναγκών και η προσπάθεια εξωστρεφούς δραστηριοποίησής τους. Ταυτόχρονα, απαιτείται αξιοποίηση της νομοθεσίας και των δυνατοτήτων που αυτή παρέχει στους πιστολήπτες για ρύθμιση των οφειλών και αναδιάρθρωση των επιχειρήσεών τους. Εν τέλει, μόνον η επένδυση στην γνώση και την καινοτομία και η επίτευξη αυτάρκειας μέσα από την εξωστρέφεια της επιχειρηματικής λειτουργίας μπορεί να απεγκλωβίσει τους εμπόρους και επιχειρηματίες από τον σφιχτό εναγκαλισμό με τα πιστωτικά ιδρύματα και να τους βοηθήσει να αντέξουν κατά την περίοδο της οικονομικής κρίσης.
Αντώνης Βγόντζας, Δικηγόρος
Ο διακεκριμένος δικηγόρος, κ. Αντώνης Βγόντζας τόνισε ότι η ευκαιρία για μια μεγάλη ανατροπή έχει έρθει και πρέπει να τεθεί το δίλλημα: Αντίπαλοι με τις τράπεζες ή συνεταίροι στη μεγάλη αλυσίδα των δραστηριοτήτων που οδηγούν σε ένα συλλογικό ή εθνικό προϊόν που θα διευρύνεται συνεχώς και θα αναπτύσσεται διαρκώς; Όσοι ήρθαν εδώ σήμερα είμαι βέβαιος ότι θέλετε να δώσετε στο δίλλημα αυτό μια θετική προοπτική. Ο κ. Βγόντζας στη συνέχεια ανέφερε αναλυτικά τις δράσεις που πρέπει ν’ αναληφθούν: να παύσει το κράτος της αυθαιρεσίας των τραπεζών σε σχέση με την πραγματική οικονομία, να εισαχθεί ένας σύγχρονος και δεσμευτικός κώδικας τραπεζικής δεοντολογίας, να διορίζεται από ανεξάρτητη αρχή ο τραπεζικός διαμεσολαβητής, να υπαρχή διαφάνεια στη χρηματοδότηση, να καθιερωθεί ελάχιστη ποσόστωση στις διάφορες κατηγορίες χορηγήσεων, ν΄ αποκατασταθεί ο αληθινός χαρακτήρας και η φύση του αλληλόχρεου λογαριασμού, να σταματήσουν οι καταχρηστικοί γενικοί όροι των συναλλαγών και να εισαχθεί ο θεσμός της αποκαταστατικής αποζημίωσης στις παραβιάσεις των τραπεζών.
Νικηφόρος Λαμπρινός, πρ. Πρόεδρος της Ένωσης Ξενοδόχων Ν. Ηρακλείου
Ο συντονιστής της συζήτησης πρ. Πρόεδρος της Ένωσης Ξενοδόχων Ν. Ηρακλείου,
κ. Νικηφόρος Λαμπρινός, τόνισε ότι είναι εύκολο να στοχοποιεί ή να δαιμονοποεί κάποιος τις τράπεζες, δεν μπορεί όμως να μην αναγνωρίζει τον κεντρικό τους ρόλο στην οικονομία. Πρόκειται για την ατμομηχανή της οικονομίας μόνο που κινείται σε λάθος ράγες τόνισε χαρακτηριστικά και συμπλήρωσε ότι δεν μπορεί να υπάρξει υγιής οικονομία χωρίς υγιές τραπεζικό σύστημα, κάθε σύστημα όμως που δεν διορθώνει τις ατέλειές του στην ουσία επιτρέπει τη διόγκωσή τους.
** Δικηγόροι οι οποίοι αναλαμβάνουν θέματα διαφορών με τις τράπεζες